Zabytki Doliny Karpia

1.  Zamek Potockich – pierwotnie zamek książęcy w stylu neogotyckim z ok 1445 r. W latach 1964-1973 gruntownie odnowiony. Na parterze znajdują się bogato zdobione sale – ud ostępniane dla zwiedzających. Fragmenty murów obronnych otaczających pałac z 1836 roku:
 Park – obok pałacu -wzmiankowany w XVI w. jako ogród ozdobny. Poniżej skarpy park krajobrazowy z zabytkowym drzewostanem.
 Oficyna – dawna kuchnia pałacowa z 1836 roku
 Dawny zajazd (później wozownia), stajnie pałacowe, garaże i mieszkania z     XIX w.
2.  Kościół Parafialny p. w. śśw. Wojciecha i Jerzego w Zatorze – zbudowany ok. 1393 r. Odrestaurowany w latach 1956-73. Wewnątrz liczne zabytki. Spiżowa chrzcielnica z 1462 r., mozaika Ecce Homo z ok 1590 r., zabytkowe dzwony
z XV i XVI wieku. W krypcie pod kościołem spoczywają kolatorzy zatorskiej świątyni m.in. Anna z Tyszkiewiczów Potocka – Wąsowiczowa i jej mąż gen. Stanisław Wąsowicz – adiutant Napoleona I oraz Maurycy i Ludwika Pottocy.
3.  Grobowiec – obok kościoła w kształcie antycznego sarkofagu należący do księżnej Apolonii Poniatowskiej.
4.  Ratusz Miejski -  z 1903r.
5.  Układ urbanistyczny rynku  o cechach średniowiecznych z XIV w., przebudowany w 1968 r.
6.  Budynek dworcowy z 1884 r. - wybudowany w związku z otwarciem nowej linii kolejowej Skawina – Oświęcim.
7.  Figury i krzyże przydrożne m.in. Figura św. Rocha, św. Janka Kantego, św. Jana Nepomucena z XIX w. w Zatorze.
8.  Cmentarz Katolicki – załozony 1784 roku
9.  Cmentarz Żydowski z XIX w. (kirkut)
10.  Aleja lipowa z początku XIX w., to pomnik przyrody, wzdłuż której rośnie ponad 350 lip lip mających ok. 200 lat.
11.  Gotycko – renesansowy dwór obronny w Graboszycach – z ok. 1585 roku otoczony parkiem z pomnikowym starodrzewiem. W latach 1835-50 dokonano gruntownego remontu i założono park krajobrazowy.
12.  Drewniany kościółek p. w. św. Andrzeja Apostoła w Graboszycach – z 1585 roku w stylu śląsko – małopolskim.
13.  Ślady grodziska z okresu kultury łużyckiej w Grodzisku.
14.  Staropolski dwór barokowy oraz trzy młyny – z końca XVIII w. w Rudzach.
15.  Drewniany kościółek 1894 roku w Palczowicach pw. św. Jakuba Apostoła – w miejscu wcześniejszego, jodłowego z XV wieku w okresie reformacji zamienione przez Palczowskich na zbór kalwiński.
16.  Kopiec „Grunwald” Rabusiowice – Palczowice – usypany przez mieszkańców w 500 rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem. Zniszczony przez Niemców, ponownie usypany na Tysiąclecie Państwa Polskiego. Na terenie wsi znajduję się fragment kanału małopolskiego, budowanego przez władze austriackie przed I wojną światową. Odnowiony w 2010 roku.
17.  Relikty fortyfikacji miejskich – zachowane fragmenty średniowiecznych obwarowań miejskich w zachodniej części miasta.
18.  Dawny dom ubogich starców „szpitalka” - pierwotnie wzmiankowy w 1507 roku, obecnie budynek z przełomu XIX/XX w.
19.  Płaskorzeźba Panorama Gmin y Zator – Stolica Doliny Karpia – usytuowana na bocznej ścianie budynku Urzędu Miejskiego w Zatorze.
20.  Elektrownia wodna Smolice w Podolszu – Stopień wodny na Wiśle w Podolszu, który jest częścią kaskady górnej Wisły.
21.  Kompleksy zatorskich stawów rybnych o średniowiecznej genezie (Bugaj, Laskowa, Przeręb, Rudze, Spytkowice)
22.  Dolina Skawy z malowniczym krajobrazem.
23.  Malownicze wąwozy lessowe w laskowej.
24.  Jaz na Skawie w Grodzisku.
25.  Dwór w Brzeźnicy zbudowany w XVII w.
26.  Zespół Pałacowo Parkowy w Paszkówce, dwór zbudowany ok. 1886 r. (Gmina Brzeźnica). Obok stoi spichlerz z I poł. XIX w. – murowany. W parku przydworskim piękny starodrzew z 7 pomnikami przyrody. Całość zniszczona, wymaga odnowy, a obecnie stanowi własność prywatna i jest w trakcie modernizacji.
27.  Stary drewniany kościół p.w. św. Andrzeja, z końca XII w. w Osieku.
28.  Budynek starej plebani w Przeciszowie,
29.  Kościół Św. Mikołaja z XVI w. (Gmina Polanka Wielka).
30.  Pałac w Polance Wielkiej z pierwszej polowy XVII w. W 1769 r. rezydencja została przez Kacpra Cieńskiego rozbudowana i przekształcona w duchu późnego baroku. Z tego czasu pochodzą także dwie parterowe oficyny. W 1850 r. Apolinary Cieński przebudował pałac, między innymi nadbudowując parterowe łączniki pomiędzy częścią środkową i dwoma kwadratowymi skrzydłami. Kolejna przebudowa pałacu miała miejsce w 1909 r., kiedy to do elewacji tylnej dostawiono drewniane piętrowe galerie.
31.  Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Przeciszowie - zbudowany w latach 1816 - 1818 przez arch. Józefa Heintzego.  Ołtarze pochodzą z okresu budowy kościoła, chrzcielnica z II połowy XVI stulecia, dzwon z 1549 roku. Ciekawostką jest ambona w kształcie łodzi pochodząca z kościoła dominikanów w Oświęcimiu.
32.  Kościół pod wezwaniem Nawiedzenia N.M.P. w Piotrowicach z 1895 r. (Gmina Przeciszów)
33.  Barokowy zamek z XVI wieku z zabytkowym zespołem parkowym w Spytkowicach
34.  Zabytkowy dwór w Ryczowie z 1870 r. (Gmina Spytkowice).
35.  Dwór w Brzeźnicy zbudowany w XVIII w. Położony w ogrodzie krajobrazowym z II poł.
XIX w. murowany na rzucie wydłużonego prostokąta. Jest to budynek parterowy z
piętrowym ryzalitem na krótkiej osi i i z facjatą. Obok stoi spichlerz z I poł. XIX w.
murowany. W parku przydworskim piękny starodrzew z 7 pomnikami przyrody. Całość
zniszczona, wymaga odnowy, a obecnie stanowi własność prywatna i jest w trakcie
modernizacji.
36.  Figury przydrożne kamienne :
-Posąg Chrystusa Nazaretańskiego na postumencie z 1811r. (Brzeźnica 62)
-Posąg św. Antoniego Padewskiego na postumencie z I poł. XIX w. (w parku dworskim)
-Posąg św. Floriana na postumencie I poł. XIX w. (Brzeźnica 35 – obok centrum
handlowego) Most na kanale przy Urzędzie Pocztowym, mur. – stal. lata 20 XIX w.
Chrząstowice
37.  Most na kanale
Paszkówka
38.  Zespół pałacowo – parkowy w Paszkówce, dwór zbudowany ok. 1886r. w stylu
pseudogotyckim i otoczony ogrodem w stylu włoskim. Obecnie odrestaurowany
w latach 90,stanowi okazałą rezydencje funkcjonującą jako hotel pod nazwa „Pałac Wężyków”.
Nazwa pochodzi od Ludwika i Leonarda Wężyków fundatorów pałacu.
39.  Drzewostan w parku określa się na 100 – 250 lat, w tym 11 drzew pomnikowych.
40.  Figura przydrożna kamienna św. Jana Nepomucena z 1788r.
41.  Kościół pod wezwaniem Przemienia Pańskiego – obecny murowany w latach 1882 – 1891,
na miejscu drewnianego (wzmiankowanego1325 – 27). Chrzcielnica barokowa, posąg
apostoła ok. 1350r.
Sosnowice
42.  Kaplica p.w. Imienia Najświętszej Panny Marii, wzmiankowana w aktach wizytacji
biskupiej w 1598r. drewniana o konstrukcji zrębowej z sygnaturka z 1733r. w posadzce
kamienna płyta z XVI w. zamykająca wejście do grobu „Strzałów” herbu Katowicz. Obraz
Matki Bożej z Dzieciątkiem i Janem Chrzcicielem na desce, barokowy.
43.  Kapliczka z 1878r. zwieńczona kamiennym posągiem św. Floriana.
Tłuczań
44.  Kościółek drewniany Nawiedzenia NMP, pochodzi z 1664r. odnowiony w 1846r. o
konstrukcji zrębowej. Posiada wieloboczne prezbiterium, ołtarz główny późnobarokowy,
ołtarz boczny wczesnobarokowy. Chór muzyczny na dwóch belkach z malowidłami
barokowymi na podniebieniu. Wieżyczka ma sygnaturkę kształtu barokowego. Ornat z
XVIII w.
45.  Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny Kopytówka
46.  Zespół dworsko - parkowy w Kopytówce. Dwór pochodzi z II poł. XIX w. murowany z
zabudowaniami dworskimi: oficyną, spichlerzem murowanym z 1869r. oraz stajniami
dworskimi z 3 ćw. XX w. Teren otoczony parkiem. Dwór w stylu eklektycznym, w
wieżyczce mieści się kaplica. W XVII w. w innym drewnianym dworze w Kopytówce ,
który stał w niedalekiej odleglości od istniejacego również była kaplica dworska. Znajdował
sie tam obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, na którym w 1641r. pojawiły się krwawe łzy. Po
cudownym objawieniu obraz trafił do klasztoru Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej.
Marcyporęba
47.  Zespół sakralny w Marcyporębie z kościołem p. w. św. Marcina . Powstał 1670r.
restaurowany w 1831r. i 1872r. Drewniany o konstrukcji zrębowej. Ołtarz główny i dwa
boczne rokokowe .
48.  Kaplica pod lasem. Murowana. Prostokątna. Wewnątrz Chrystus upadający pod krzyżem z
II poł. XVIII w. lub I poł. XIX w.
49.  Figura przydrożna (w strone Kopytówki). Kamienna. Posąg św. Józefa na słupie z 1613 r.
odnowionym w 1838r.
Bęczyn
50.  Zespół dworsko – parkowy w Bęczynie, założony w stylu włoskim, otoczony starodrzewiem
(lipy, dęby). Panoramiczne otwarcie na krajobraz .
51.  Murowana kapliczka Matki Bożej Różańcowej z 1835r. – Bęczyn – Łysa Góra
52.  Kapliczka w Bęczynie Kossowa.
53.  Zespół dworsko – parkowy w Kossowej, obecny dwór z 1908r. z piętrowym rozalitem na
osi krótszej oraz facjatą na osi dłuższej. W parku u pomników przyrody (dęby, lipy) ogółem 5 ha.
54.  Kapliczka
Łączany
55.  Kapliczka murowana z wizerunkiem Matki Bożej. Wybudowana około 200 lat temu na
posesji p. Grelów.
56.  Kapliczka murowana z wizerunkiem Matki Bożej z końca XIX w. W 1939 r. Andrzej Kowalczyk wyrzeźbił sceny biblijne. Kapliczka na posesji p. Ciapów.
Krzyż metalowy - pierwotnie znajdował się tam drewniany Krzyż z końca XIX w., który
został wyrzucony przez Wisłę.
57.  Zapora na Wiśle
Brzezinka
58.  Kaplica murowana z drewnianym posągiem św. Jana Nepomucena oraz kamiennym Chrystusem Nazaretańskim z I poł. XIX w.
59.  Zespół Pałacowy w Polance wraz z Parkiem (pomni przyrody) - początki XVII wieku.
60.  Pomnik ku czci poległych w I i II wojnie światowej - 1918 rok.
61.  Cmentarz parafialny - 1847 rok.
62.  Kilka kapliczek przydrożnych - XIX wiek.
63.  Punkty krajobrazowe z widokiem na Wyżynę Krakowską i Śląską, Kotlinę Oświęcimską oraz pasma Beskidu Małego.
64.  Zagroda w Przeciszowie-Łowiczkach
65.  Kapliczka murowana św. Jana Nepomucena - przy ulicy Krakowskiej w Przeciszowie z XIX wieku .
64.  Kapliczka murowana nad rzeką Bachórz - przy ulicy Cichej w Przeciszowie z II połowy XIX wieku.
65.  Kapliczka murowana - przy ulicy Podlesie w Przeciszowie z przełomu XIX i XX wieku.
67.  Kapliczka murowana - przy ulicy Długiej 72 w Przeciszowie z końca XIX wieku.
68.  Kapliczka murowana - w Piotrowicach z początku XX wieku.
69.  Kapliczka murowana - w Piotrowicach z 1913 roku.
70.  Kapliczka murowana - w Piotrowicach z 1881 roku
71.  Spichlerz drewniany - w zabudowaniach plebani parafii rzymsko-katolickiej w Przeciszowie, położony przy ulicy Cichej.
72.  Budynek administracyjny murowany w zespole podworskim - pochodzący z II połowy XIX wieku, użytkowany przez RSP w Przeciszowie
73.  Gorzelnia murowana w zespole podworskim - przebudowana w latach 60-tych XX wieku na wylęgarnie drobiu, użytkowana przez RSP w Przeciszowie.
74.  Obora murowana w zespole podworskim z XIX wieku.
75.  Stodoła murowana w Zespole podworskim z XIX wieku.
76.  Spichlerz murowany w zespole podworskim z XIX wieku.
78.  Budynek murowany dworca kolejowego - z 1883 roku, położony przy ulicy Kolejowej 8.
79.  Budynek drewniany magazynu kolejowego - z początku XX wieku.
80.  Budynek mieszkalny murowany (dawna rządcówka) - z około 1860 roku, własność RSP w Przeciszowie.
81.  Kościól parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP w Woźnikach
82.  Kościół parafialny p.w. Przemienienia Pańskiego w Radoczy
83.  Kaplica p. w. św. Jakuba w Tomicach
84.  Izba Regionalna w Radoczy
85.  Pomnik Ofiar Pacyfikacji Lgoty
86.  Pomnik Ofiar Amerykańskich w Zygodowicach
87.  Kapliczki i krzyże przydrożne
88.  Miejsca widokowe w Lgocie, Witanowicach, Woźnikach, Radoczy, Tomicach i Zygodowicach
89.  Wiązowa Górka w Witanowicach
90.  Dolina Dolnej Skawy - NATURA 2000